Waar vandaan: SOS & EHBO > EHBO > Hoofd en hals - beroerte
Hoofd en hals
Beroerte
Een beroerte is een hersenaandoening waarbij de bloedtoevoer naar een deel van de hersenen plotseling wegvalt. Op de binnenwand van de bloedvaten zetten zich vetdeeltjes, cholesterol en ontstekingscellen vast, zodat deze wand verhardt. Het bloed vormt op verharde wanden gemakkelijk klontertjes waardoor de verstopping nog vergroot.
Andere benamingen voor beroerte zijn CVA (cerebro-vasculair accident) of herseninfarct. Soms treden dezelfde symptomen op, maar zijn ze van voorbijgaande aard. Dan spreekt men van een TIA (transiente ischemische aanval). Dikwijls is dit een voorbode van een beroerte.
Beroerte is een algemene term voor verschillende aandoeningen. In elke situatie krijgt een deel van de hersenen geen zuurstof meer en sterft een aantal hersencellen af.
Andere benamingen voor beroerte zijn CVA (cerebro-vasculair accident) of herseninfarct. Soms treden dezelfde symptomen op, maar zijn ze van voorbijgaande aard. Dan spreekt men van een TIA (transiente ischemische aanval). Dikwijls is dit een voorbode van een beroerte.
Beroerte is een algemene term voor verschillende aandoeningen. In elke situatie krijgt een deel van de hersenen geen zuurstof meer en sterft een aantal hersencellen af.
- Een hersenbloeding is een bloeding in de hersenen. De oorzaak is het openbarsten van het verharde bloedvat.
- Een hersentrombose is een verstopping van een bloedvat in de hersenen door een vernauwing van een bloedvat, een bloedklontertje dat op die plaats de circulatie verstopt of een combinatie van beiden.
- Een hersenembolie is een verstopping van een bloedvat in de hersenen door een klontertje dat van ergens anders in het lichaam afkomstig is. Zo kan bijv. een bloedklontertje in het hart gevormd worden bij een voorkamerfibrillatie of bij een klein lekje tussen de rechter- en linkerzijde van het hart. De verstopping kan ook gebeuren door een vetdruppel die afkomstig is uit het merg bij een beenbreuk en in de bloedbaan terechtkwam. Bij duikongevallen of bij een fout bij het toedienen van een infuus of transfusie kan er ook een luchtbel in de bloedbaan terechtkomen die een embool (een infarct) kan veroorzaken.
Wat stel je vast?
-
De symptomen van een beroerte treden plots op en zijn afhankelijk van de plaats en de grootte van het deel van de hersenen dat getroffen wordt. De vermelde symptomen komen dus niet steeds allemaal voor.
- bewusteloosheid of verminderd bewustzijn
- verwardheid en afwezigheid
- slaperigheid
- opwinding, onrust
- duizeligheid, dronken gevoel
- rare manier van lopen
- hoofdpijn en braakneigingen
- slechter zien of horen
- scheve mond, vaak in combinatie met moeilijk spreken en moeilijk slikken
- gevoelsstoornissen, spierzwakte of verlammingen aan één kant van het aangezicht of van het lichaam
Wat doe je?
- Als je een beroerte vermoedt, voer de FASTtest uit.
- Laat het slachtoffer rusten en geen inspanningen meer doen.
- Installeer het slachtoffer in een comfortabele zittende houding. Ondersteun het slachtoffer aan de verlamde zijde.
- Blijf rustig tegen het slachtoffer praten, maar hou er rekening mee dat het slachtoffer zelf soms heel moeilijk of onmogelijk kan praten.
- Alarmeer de hulpdiensten.
Techniek: FAST-test uitvoeren
Face (of gelaat)
Arm
Face
Arm
Spraak
Tijd
Arm
Spraak
Tijd
Als de persoon één of meer van deze opdrachten niet kan uitvoeren, heeft hij waarschijnlijk een beroerte.
Spraak
Tijd
De snelheid waarmee een slachtoffer door professionele hulp behandeld wordt, is bepalend om blijvende hersenschade te voorkomen of te beperken. Als medische behandeling binnen de drie uur start, is de kans op herstel merkelijk groter.
Preventie van een beroerte
-
Een beroerte kan veroorzaakt worden door dezelfde factoren als een hartaanval. Meestal is het een gevolg van een hart- of vaataandoening. Volgende aandachtspunten beperken de kans op een beroerte:
- Rook niet.
- Beweeg veel.
- Hou je bloeddruk onder controle.
- Vermijd overgewicht.
- Beperk vet in de voeding.
- Volg de voorgeschreven behandeling bij diabetes of voorkamerfi brillatie.
- geslacht: mannen hebben meer kans op een beroerte dan vrouwen
- familiale voorgeschiedenis
Een aantal factoren verhoogt de kans op een beroerte:
Bron: Help! Eerste hulp voor iedereen. 3de druk: november 2008 (bijgewerkt) - Rode Kruis Vlaanderen
Fotografie: BIVV, Corbis, Luc David, Graphic Obsession, iStock, Robert Jooris, Stockxpert, Frank Toussaint, VAD, Carl Vandervoort, Pascal Van Waeyenberghe, Rode Kruis-Vlaanderen