Filosoferen

Scientific American behandelt het belangrijkste en meest opwindende onderzoek, ideeën en kennis op het gebied van wetenschap, gezondheid, technologie, milieu en maatschappij. Het zet zich in voor het delen van betrouwbare kennis, het verbeteren van ons begrip van de wereld en het bevorderen van sociale rechtvaardigheid. Een interessante bijdrage behandelt de vraag hoe oud de mens kan worden. Aanleiding om over dit thema na te denken en te filosoferen...

Bron: Scientific American

Onsterfelijkheid

Het refrein van het themalied voor de film Fame, uitgevoerd door actrice Irene Cara, bevat de regel "Ik ga voor altijd leven." Cara zong natuurlijk over de postume levensduur die roem kan verlenen. Maar een letterlijke uitdrukking van deze hoogmoed resoneert in sommige delen van de wereld, vooral in de technologiesector. In Silicon Valley wordt onsterfelijkheid soms verheven tot de status van een lichamelijk doel. Veel grote namen in de technologiesector hebben financiering gestoken in projecten om het probleem van de dood op te lossen alsof het slechts een upgrade van het besturingssysteem van je smartphone is.

Maar wat als de dood eenvoudigweg niet kan worden gehackt en de levensduur altijd een limiet zal hebben, ongeacht wat we doen? Onderzoekers hebben nu de vraag op zich genomen hoe lang we kunnen leven als, door een combinatie van serendipiteit en genetica, we niet sterven aan kanker, hartziekten of door een busongeluk. Ze rapporteren dat als we dingen uitsluiten die ons meestal doden, het vermogen van ons lichaam om evenwicht te herstellen in zijn talloze structurele en metabolische systemen na verstoringen nog steeds afneemt met de tijd.

Zelfs als we ons hele leven met weinig stressoren doorgaan, stelt deze geleidelijke achteruitgang de maximale levensduur voor mensen ergens tussen de 120 en 150 jaar.

Uiteindelijk zal, als de voor de hand liggende gevaren ons leven niet nemen, dit fundamentele verlies aan veerkracht dat wel doen, concluderen de onderzoekers in bevindingen die in mei 2021 zijn gepubliceerd in Nature Communications.

"Ze stellen de vraag: 'Wat is de langst mogelijke levensduur die een complex menselijk systeem kan hebben als alles echt goed gaat en het zich in een stressvrije omgeving bevindt?'" zegt Heather Whitson, directeur van het Duke University Center for the Study of Aging and Human Development, die niet bij het onderzoek betrokken was. De resultaten van het team wijzen op een onderliggend "tempo van veroudering" dat de grenzen van de levensduur bepaalt, zegt ze.

Het tempo van veroudering

Voor de studie keek Timothy Pyrkov, een onderzoeker bij een in Singapore gevestigd bedrijf genaamd Gero, en zijn collega's naar dit "tempo van veroudering" in drie grote groepen in de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Rusland. Om afwijkingen van stabiele gezondheid te beoordelen, beoordeelden ze veranderingen in het aantal bloedcellen en het dagelijkse aantal genomen stappen en analyseerden deze op leeftijdsgroepen.

Voor zowel het aantal bloedcellen als het aantal stappen was het patroon hetzelfde: naarmate de leeftijd toenam, leidde een of andere factor, los van ziekte, tot een voorspelbare en geleidelijke afname in het vermogen van het lichaam om het aantal bloedcellen of het looppatroon terug te brengen naar een stabiel niveau na een verstoring. Toen Pyrkov en zijn collega's in Moskou en Buffalo, New York, dit voorspelbare tempo van afname gebruikten om te bepalen wanneer veerkracht volledig zou verdwijnen, wat leidt tot de dood, vonden ze een bereik van 120 tot 150 jaar. (In 1997 stierf Jeanne Calment, de oudste persoon ooit geregistreerd, op 122-jarige leeftijd in Frankrijk.)

Schommelingen

De onderzoekers ontdekten ook dat met de leeftijd de reactie van het lichaam op bedreigingen steeds verder van een stabiele norm kon afwijken, waardoor meer tijd nodig was voor herstel. Whitson zegt dat dit resultaat logisch is: een gezond jong persoon kan een snelle fysiologische reactie produceren om zich aan te passen aan schommelingen en een persoonlijke norm te herstellen. Maar bij een ouder persoon, zegt ze, is "alles gewoon een beetje gedempt, een beetje trager om te reageren, en je kunt overschrijdingen krijgen," zoals wanneer een ziekte grote schommelingen in de bloeddruk veroorzaakt.

Met betrekking tot metingen zoals bloeddruk en bloedceltellingen bestaat er echter een bekend gezondheidsbereik, merkt Whitson op, terwijl het aantal genomen stappen erg persoonlijk is. Het feit dat Pyrkov en zijn collega's een variabele hebben gekozen die zo anders is dan bloedtellingen en toch dezelfde afname in de tijd hebben ontdekt, suggereert mogelijk een echt tempo-van-verouderingselement in verschillende domeinen.

Studieco-auteur Peter Fedichev, die is opgeleid als natuurkundige en medeoprichter van Gero is, zegt dat hoewel de meeste biologen bloedceltellingen en stapentellingen als "tamelijk verschillend" zouden beschouwen, het feit dat beide bronnen "exact dezelfde toekomst schetsen," suggereert dat dit tempo-van-verouderingscomponent echt is.

De auteurs wezen op sociale factoren die de bevindingen weerspiegelen. "We hebben een scherpe wending waargenomen op ongeveer 35 tot 40 jaar, wat behoorlijk verrassend was," zegt Pyrkov. Bijvoorbeeld, merkt hij op, is dit vaak een moment waarop de sportcarrière van een atleet eindigt, "een indicatie dat er op deze leeftijd echt iets in de fysiologie kan veranderen."

De geheimen van onsterfelijkheid

De wens om de geheimen van onsterfelijkheid te ontsluiten, bestaat waarschijnlijk al zolang als het besef van de dood bij de mens. Maar een lange levensduur is niet hetzelfde als een lange gezondheidsduur, zegt S. Jay Olshansky, professor in epidemiologie en biostatistiek aan de Universiteit van Illinois in Chicago, die niet betrokken was bij het onderzoek. "De focus zou niet moeten liggen op langer leven, maar op langer gezonder leven," zegt hij.

"Het enige wat telt," zegt Whitson. "Andere zaken, zoals de kwaliteit van het leven, beginnen steeds belangrijker te worden naarmate mensen het verlies ervaren." De dood die in deze studie wordt gemodelleerd, zegt ze, "is de ultieme langdurige dood. En de vraag is: kunnen we het leven verlengen zonder ook het aandeel van de tijd te verlengen dat mensen door een fragiele toestand gaan?"

Het idee om het verouderingsproces te vertragen heeft aandacht getrokken, niet alleen van types uit Silicon Valley die dromen van het uploaden van hun herinneringen naar computers, maar ook van een groep onderzoekers die dergelijke ingrepen zien als een middel om ziekte en zwakte aan het einde van het leven te verminderen om de gezonde periode te verlengen. De vraag of dit enig effect zal hebben op de fundamentele bovengrens die in het artikel in Nature Communications is geïdentificeerd, blijft echter zeer speculatief. Maar sommige onderzoeken worden gelanceerd - zoals het testen van het diabetesmedicijn metformine, bijvoorbeeld - met als doel karakteristieke indicatoren van veroudering te verminderen.

Wat is onze maximale levensduur?

In dezelfde lijn zijn Fedichev en zijn team niet ontmoedigd door hun schattingen van de maximale menselijke levensduur. Zijn standpunt is dat hun onderzoek het begin markeert van een langere reis. "Iets meten is de eerste stap voordat je een interventie kunt ontwikkelen," zegt Fedichev. Zoals hij het formuleert, zullen de volgende stappen, nu het team dit onafhankelijke tempo van veroudering heeft gemeten, zijn om manieren te vinden om "het verlies aan veerkracht te onderscheppen."

Willen we wel ouder worden?