Veel voorkomend gezondheidsprobleem

Urineverlies, ook wel bekend als incontinentie, is een veelvoorkomend gezondheidsprobleem dat mensen van alle leeftijden treft. Het kan echter meer uitgesproken en complex zijn bij senioren. 

Spierzwakte

Spierzwakte in de bekkenbodem is een veelvoorkomende oorzaak van urineverlies, vooral bij vrouwen. Tijdens zwangerschap en bevalling kunnen de bekkenbodemspieren uitgerekt en verzwakt raken. Dit kan leiden tot stressincontinentie, waarbij druk op de blaas, zoals niezen of hoesten, tot urineverlies kan leiden.

Kegeloefeningen kunnen helpen om de bekkenbodemspieren te versterken en de controle over de blaas te herstellen.

Veroudering

Naarmate mensen ouder worden, neemt de elasticiteit en spierkracht van de blaas en de omliggende structuren af. Hierdoor kan het moeilijker worden om de urine vast te houden, wat kan leiden tot aandrangincontinentie, waarbij men de drang om te plassen niet kan onderdrukken.

Veroudering kan ook leiden tot een vergrote prostaat bij mannen, wat bijdraagt aan plasproblemen.

Medische aandoeningen

Diabetes kan de zenuwen die de blaas reguleren beschadigen, wat kan leiden tot incontinentie. Overgewicht legt extra druk op de blaas en kan de spieren verzwakken. Bepaalde neurologische aandoeningen, zoals multiple sclerose of beroertes, kunnen de communicatie tussen de hersenen en de blaas verstoren.

Medicatie

Sommige geneesmiddelen, waaronder diuretica die overtollig vocht afdrijven en bepaalde antidepressiva, kunnen incontinentie als bijwerking hebben. Het is belangrijk om met een arts te bespreken of medicijnen mogelijk een rol spelen bij urineverlies.

Menopauze

De hormonale veranderingen tijdens de menopauze kunnen de bekkenbodemspieren en de urethra beïnvloeden. Verminderde oestrogeenniveaus kunnen bijdragen aan veranderingen in het weefsel van de urethra, wat incontinentie kan veroorzaken. Hormoontherapie kan in sommige gevallen nuttig zijn bij de behandeling van menopauzale incontinentie.

Gevolgen van urineverlies

Verminderde levenskwaliteit

Urineverlies kan leiden tot ernstige emotionele stress en schaamte, vooral bij mensen die zich ervoor schamen om erover te praten. Dit kan hun sociale activiteiten en relaties beïnvloeden en hun zelfvertrouwen aantasten. Het is belangrijk om te benadrukken dat urineverlies een veelvoorkomend probleem is en dat er ondersteuning beschikbaar is.

Sociale isolatie

Personen met urineverlies vermijden vaak sociale situaties, waaronder bijeenkomsten met vrienden en familie, uit angst voor ongelukjes. Dit kan leiden tot sociale isolatie en eenzaamheid. Het is cruciaal om begrip en steun te bieden aan mensen met incontinentie en hen aan te moedigen om actief te blijven deelnemen aan het sociale leven.

Huidproblemen

Contact met urine kan huidirritatie veroorzaken, vooral bij ouderen met een verminderde huidintegriteit. Het is van vitaal belang om goede hygiëne te handhaven, incontinentiematerialen regelmatig te verschonen en huidverzorging een prioriteit te maken om huidproblemen te voorkomen.

Financiële last

De kosten van incontinentiematerialen en medische zorg kunnen aanzienlijk zijn, vooral voor senioren met beperkte inkomsten. Het is belangrijk om te weten dat er financiële hulp en subsidies beschikbaar kunnen zijn om de kosten te dekken. Een gesprek met een zorgverlener kan helpen bij het vinden van passende oplossingen.

Gevaren van urineverlies 

Urineweginfecties

Urineweginfecties zijn een veelvoorkomend gevaar bij senioren met urineverlies. Herhaalde infecties kunnen leiden tot nierproblemen en ernstige gezondheidscomplicaties. Senioren moeten alert zijn op tekenen van een infectie, zoals pijnlijk urineren, koorts en rugpijn, en tijdig medische hulp zoeken.

Decubitus

Senioren met verminderde mobiliteit en incontinentie lopen een verhoogd risico op decubitus of doorligwonden.

Het is van essentieel belang om de huid regelmatig te inspecteren, speciale aandacht te besteden aan drukpunten en adequate preventieve maatregelen te nemen, zoals het gebruik van kussens en matrassen met drukverdelende eigenschappen.

Valrisico

Oudere volwassenen met urineverlies hebben een verhoogd risico om uit te glijden en te vallen, vooral 's nachts als ze naar het toilet gaan. Het is belangrijk om de omgeving veilig te maken door vloeren antislip te maken, goed zichtbare verlichting te installeren en handgrepen in de badkamer te plaatsen om valpartijen te voorkomen.

Behandeling van urineverlies

Bekkenbodemoefeningen

Bekkenbodemoefeningen, ook wel bekend als kegeloefeningen, zijn cruciaal voor het versterken van de bekkenbodemspieren.

Door regelmatig deze oefeningen uit te voeren, kunnen mensen de controle over hun blaas verbeteren en in sommige gevallen zelfs incontinentie verminderen.

Het is essentieel om de juiste techniek te leren van een zorgverlener of fysiotherapeut om maximaal voordeel te behalen.

Medicatie

In sommige gevallen kan medicatie worden voorgeschreven om incontinentie te behandelen. Anticholinergica, bijvoorbeeld, kunnen helpen om de spieren rond de blaas te ontspannen, waardoor de aandrang om te plassen wordt verminderd. Het gebruik van medicatie moet echter zorgvuldig worden overwogen, omdat het bijwerkingen kan hebben.

Chirurgie

In sommige gevallen kan een chirurgische ingreep worden overwogen. Dit kan nodig zijn om de structuur van de blaas of de urethra te herstellen, vooral bij gevallen van stressincontinentie. Chirurgische opties moeten grondig worden besproken met een uroloog om de mogelijke risico's en voordelen af te wegen.

Incontinentieproducten

Voor mensen met urineverlies kunnen incontinentiematerialen zoals luiers, inlegkruisjes en absorberende onderkleding nuttig zijn om ongelukjes op te vangen en de dagelijkse activiteiten voort te zetten. Er zijn diverse producten beschikbaar, variërend van licht tot zwaar absorberend, afhankelijk van de ernst van de incontinentie.

Preventie van urineverlies

Blijf actief

Regelmatige lichaamsbeweging kan de spierkracht en flexibiliteit van het bekkengebied verbeteren. Activiteiten zoals wandelen, zwemmen en yoga kunnen helpen om de bekkenbodemspieren in goede conditie te houden.

Vermijd roken

Roken kan hoesten veroorzaken, wat de symptomen van urineverlies kan verergeren. Stoppen met roken kan niet alleen de algehele gezondheid ten goede komen, maar ook de controle over de blaas verbeteren.

Beheer het gewicht

Overgewicht legt extra druk op de blaas en bekkenbodemspieren. Het handhaven van een gezond gewicht door middel van een uitgebalanceerd dieet en regelmatige lichaamsbeweging kan urineverlies helpen voorkomen.

Bekkenbodemspieroefeningen

Zelfs als je geen incontinentieproblemen hebt, kunnen regelmatige bekkenbodemoefeningen helpen om de spieren te versterken en het risico op incontinentie te verminderen. Het is een goed idee om deze oefeningen op te nemen in je dagelijkse routine.

Hier enkele eenvoudige oefeningen die je geregeld kan doen:

1. Bekkenbodemspiercontracties:

   • Ga comfortabel zitten of liggen met je rug recht en je benen lichtjes uit elkaar.
   • Span de spieren rond je anus en je vagina (voor vrouwen) of je scrotum (voor mannen) aan alsof je probeert te voorkomen dat je gas passeert of urine lekt.
   • Houd deze spierspanning vijf seconden vast terwijl je rustig blijft ademen.
   • Ontspan de spieren gedurende vijf seconden.
   • Herhaal dit 10 tot 15 keer, en probeer dit 3 tot 4 keer per dag te doen.

2. Snelle spiercontracties:

   • Ga in dezelfde positie zitten of liggen als bij de eerste oefening.
   • Span je bekkenbodemspieren snel en krachtig aan en ontspan ze onmiddellijk.
   • Herhaal deze snelle contracties 10 tot 15 keer achter elkaar.
   • Doe dit 3 tot 4 keer per dag.

3. Trappen naar controle:

   • Stel je voor dat je bekkenbodemspieren een reeks trappen vormen. Begin onderaan en stel je voor dat je geleidelijk omhoog beweegt.
   • Span de spieren in de onderste trede aan (dichter bij de anus) en houd ze vast gedurende vijf seconden.
   • Span vervolgens de spieren in de volgende trede omhoog aan (nog dichter bij de vagina of het scrotum) en houd ze ook vijf seconden vast.
   • Ga verder omhoog totdat je de hoogste trede bereikt (bij de blaas) en houd daar de spieren vijf seconden vast.
   • Ontspan de spieren en beweeg geleidelijk naar beneden, trap voor trap.
   • Herhaal dit omhoog- en omlaaggaande patroon 3 tot 4 keer.

Het is belangrijk om regelmatig bekkenbodemspieroefeningen te doen voor optimale resultaten. Probeer ze in je dagelijkse routine op te nemen, bijvoorbeeld bij het tandenpoetsen, tijdens tv-kijken of elke keer dat je je herinnert.

Het kan enkele weken tot maanden duren voordat je merkbare verbeteringen opmerkt, dus wees geduldig en volhardend. Als je twijfels hebt over de juiste techniek of als je merkt dat de oefeningen geen effect hebben, raadpleeg dan een zorgverlener of fysiotherapeut voor begeleiding.

Raadpleeg een arts

Als je geregeld tekenen van urineverlies ervaart, aarzel dan niet om medische hulp te zoeken. Een arts kan de onderliggende oorzaken identificeren en een behandelingsplan opstellen dat het beste bij jouw situatie past. Vroegtijdige interventie kan ernstigere complicaties voorkomen.