Rechten en plichten van de vruchtgebruiker

Juridisch advies

< Vorige	Archief	Volgende >

Vorig jaar is onze moeder overleden, zodat ik samen met mijn vader en twee zussen eigenaar van haar goede­ren ben geworden. Mijn vader heeft het vruchtgebruik van de woning gekregen en de kinderen zijn de naakte eigenaars ervan. Enkele dagen geleden was er echter wat onenigheid tussen de kinderen en vader. Hij beweerde dat wij moesten opdraaien voor alle kosten en lasten en dat hij daar nu niets meer mee te maken had. Ik zou dan ook graag willen vernemen welke juist de rechten en plichten zijn van de vruchtgebruiker.

Het is inderdaad zo dat de vruchtgebruiker niet alleen rechten heeft, maar ook plichten. Het is dus wel verkeerd te stel­len dat alleen de naakte eigenaars zouden moeten instaan voor alle verplichtingen welke voortvloeien uit het vruchtgebruik.

Rechten van de vruchtgebruiker

In de eerste plaats heeft de vruchtgebruiker het recht de zaak te gebruiken overeenkomstig de bestemming die de eigenaar hem gaf.

Daarnaast heeft hij verder het recht van genot, d.i. het recht op de vruchten: natuurlijke vruchten, vruchten van nijver­heid en burgerlijke vruchten (bv. pachtgeld). Verder mag hij deze zaken beheren en mag hij zijn vruchtgebruik ook overdragen.

Plichten van de vruchtgebruiker

Naast deze rechten heeft de vruchtgebruiker ook enkele ver­plich­tingen waaraan hij zich moet houden.

Bij de aanvang van het vruchtgebruik wordt een inventaris opgemaakt.

Zo moet hij tijdens het vruchtgebruik de zaak gebruiken en in goede staat behouden als een goed huisvader. Hij moet zorgen voor het onderhoud van de zaak en aldus de gewone herstellin­gen van onderhoud verrichten.

Met deze werken worden bedoeld alle onderhoudsherstellingen, zelfs ook de herstellingen die aan gewone slijtage te wijten zijn.

Dit houdt in dat hij niet gehouden is tot de grove herstellin­gen. Volgens artikel 606 van het Burgerlijk Wetboek zijn grove herstellingen deze van zware muren en van gewelven, de ver­nieuwingen van balken en van gehele daken. De vernieuwing van dijken en van steun- en afsluitingsmuren in hun geheel zijn eveneens grove herstel­lingen en aldus niet ten laste van de vruchtgebruiker. Deze herstellingen zijn ten laste van de naakte eigenaar; behalve indien de herstellingen het gevolg zijn van een verzuim van de vruchtgebruiker om de onderhoudsherstellingen uit te voeren.

Zij zijn bijvoorbeeld het herstellen van deuren, ramen, plafond of het gewoon herschilderen van het huis, gewone herstellingen die ten laste vallen van de vruchtgebruiker.

Anderzijds is het wel belangrijk te weten dat de noch de vruchtgebruiker, noch de naakte eigenaar ertoe gehouden zijn om het goed herop te bouwen indien het zich in een erbarmelijke toestand zou bevinden door ouderdom of door instorting. Bevindt een woning zich bij het begin van het vruchtgebruik in een zeer slechte staat, dan kan er van de vruchtgebruiker niet verwacht worden dat hij dit huis volledig gaat heropbouwen.

Is de instorting daarentegen te wijten aan een fout van de naakte eigenaar (bv omdat hij niet de nodige grove herstellingen voor zijn rekening heeft genomen) dan kan hij er wel toe verplicht worden deze woning herop te bouwen.

Alle andere herstellingen zijn herstellingen tot onderhoud en wel ten laste van de vruchtgebruiker.

De vruchtgebruiker moet verder ook de lasten betalen die op het genot wegen (bv belastingen).

Het beeïndigen van het vruchtgebruik

Het vruchtgebruik neemt een einde bij het overlijden van de vruchtgebruiker. Verder eindigt het eveneens indien de zaak waarop het vruchtgebruik betrekking heeft teniet gaat. Dit "tenietgaan" moet dan wel definitief zijn en moet te wijten zijn aan toeval of overmacht.
Oefent de vruchtgebruiker zijn verplichtingen niet uit, dan kan de rechter hem vervallen verklaren van zijn vruchtgebruik, zodat het dan eveneens een einde neemt. Daarenboven kan de vruchtgebruiker vrijwillig afstand doen van zijn recht of hij kan ook de naakte eigendom verwerven waardoor hij dan volledig eigenaar wordt van de zaak en dus geen vruchtgebruiker meer is.

Vrijdag 24 Augustus 2007