Waar vandaan: Juridisch advies > Onthaalmoeder aansprakelijk?
Onthaalmoeder aansprakelijk?
Juridisch advies
< Vorige | Archief | Volgende > |
De meeste jonge ouders zijn ertoe
gehouden om hun baby's en/of peuters over te laten aan de goede zorgen van een
onthaalmoeder terwijl zij uit werken gaan. Deze ouders hebben er dan ook alle
vertrouwen in dat hun kinderen in goede handen zijn en dat zij ook goed
verzorgd zullen worden. Spijtig genoeg zijn ongevallen niet uitgesloten; kan er
al eens tumult ontstaan tussen de aanwezige peuters waardoor bijvoorbeeld een
valpartij niet kan uitgesloten worden! De vraag stelt zich hier of in
dergelijke omstandigheden de aansprakelijkheid van de onthaalmoeder vaststaat?
Of misschien gaat ook de werkgever (bv OCMW) van de onthaalmoeder niet vrijuit?
We illustreren dit alles aan de hand van een recente uitspraak van de rechter
en gaan na welke wettelijke principes hier van toepassing zijn.
De "foutaansprakelijkheid"
Onze
aansprakelijkheidsregels zijn zeer complex en ingewikkeld. Wie aansprakelijk is
bij een ongeval is niet altijd gemakkelijk te achterhalen. In vele gevallen is
het onmogelijk om iemand onmiddellijk als aansprakelijke aan te tonen: dit
omdat de juiste feiten en omstandigheden niet altijd direct duidelijk zijn en
er vaak ook meerdere partijen betrokken zijn bij het voorval.
In de
eerste plaats moet men uiteraard naar de wettelijke bepalingen terzake gaan
kijken. De artikels 1382 en volgende van ons Burgerlijk Wetboek stellen
namelijk dat elke daad van de mens waardoor aan een ander schade wordt veroorzaakt,
verplicht de schuldige persoon om de opgelopen schade te vergoeden. Bovendien
is elk persoon aansprakelijk voor de schade welke hij door zijn daad heeft
veroorzaakt, maar ook voor de schade welke ontstond door zijn nalatigheid of
onvoorzichtigheid.
Kortom
betekent dit dus dat diegene die door zijn fout of nalatigheid aan iemand
anders schade toebrengt, deze schade zal moeten vergoeden.
Dit is de
zogenaamde "foutaansprakelijkheid". Een fout kan hier gedefinieerd worden als
een daad die een normaal voorzichtig en maatschappelijk bewuste burger in
dezelfde omstandigheden geplaatst, niet zou gesteld hebben. Een fout maken kan
aldus een inbreuk uitmaken op één of andere wetgeving, maar het kan ook een
inbreuk zijn op de "algemene zorgvuldigheidsnorm". In dit laatste geval wordt
er nagegaan hoe iemand anders in dezelfde omstandigheden zou handelen (het
zogenaamde principe van een "goede huisvader").
Opdat er
sprake kan zijn van deze "foutaansprakelijkheid" moet er aan drie voorwaarden
worden voldaan. In de eerste plaats moet er "schade" zijn. Deze schade moet het
gevolg zijn van een effectieve fout en bovendien moet er een oorzakelijk
verband bestaan tussen deze schade en de fout.
Met
"oorzakelijk verband" bedoelt men hier dat de schade niet zou ontstaan zijn
zonder de fout.
Verder
bepaalt artikel 1384 van ons Burgerlijk Wetboek dat men aansprakelijk is niet
alleen voor de schade welke men veroorzaakt door zijn eigen daad, maar ook voor
die welke veroorzaakt wordt door de daad van personen waarvoor men moet
instaan.
Zo zullen
de meesters (of zij die anderen aanstellen), moeten instaan voor de schade die
door hun aangestelden veroorzaakt wordt in de bediening waarvoor zij werden
aangesteld (artikel 1384, lid 3 BW).
Toepassing van deze wettelijke principes
in de praktijk!
Hoe zullen
nu deze wettelijke principes in de praktijk door de rechter worden toegepast?
We geven een antwoord op deze vraag door een illustratie te geven van een
recent praktijkgeval waarover de rechter zich uitsprak.
De feiten
en omstandigheden
Omer en
Greet tekenen een overeenkomst met een onthaalmoeder waarbij overeengekomen
wordt dat zij hun baby Leen van 4 maanden naar haar toebrengen gedurende de
weekdagen.
Op zekere
dag had de onthaalmoeder zich even verwijderd van de peuters (er waren er nog 2
buiten baby Leen) en was ze even naar de keuken gegaan. Ondertussen waren deze
twee rondlopende peuters tegen de maxi-cosi gelopen waarin Leen lag. Leen was
niet vastgeklikt in de maxi-cosi, deze
klinkt om en Leen komt terecht op de vloer en ligt gekneld tussen de vloer en
de twee peuters die boven op haar zijn terechtgekomen. Het gevolg is dat baby
Leen zwaar gekwetst wordt: ze loopt een hersenbeschadiging en hersentrauma op,
alsook een volledige blindheid!
De ouders
van Leen menen dat de onthaalmoeder hier aansprakelijk is, maar evenzeer het
OCMW daar zij de aanstellers zijn van de onthaalmoeder. De ouders menen dat de
onthaalmoeder hier meerdere fouten heeft gemaakt. In de eerste plaats had ze de
veiligheidssluitingen van de maxi-cosi niet gebruikt en had ze twee grotere
peuters in de buurt van baby Leen laten spelen zonder dat deze laatste
vastgeklikt was. Op die manier bestond steeds het risico dat deze twee jonge
kinderen tijdens het spelen tegen de maxi-cosi van Leen zouden aanlopen en
hierdoor schade zouden kunnen toebrengen, hetgeen uiteindelijk ook gebeurde!
De ouders
van Leen baseren hun standpunt op de hierboven aangehaalde artikels 1382 en
volgende van het Burgerlijk Wetboek. Doch zij achten ook het OCMW aansprakelijk
op basis van artikel 1384, lid 3 BW. Dit omdat zij de aanstellers zijn van de
onthaalmoeder en deze laatste fouten heeft gemaakt tijdens de uitvoering van
haar job.
De ouders
van Leen menen dat de onthaalmoeder hier de "algemene zorgvuldigheidsnorm" geschonden
heeft en zij zodoende aansprakelijk is voor het ongeval.
Zowel de
onthaalmoeder als het OCMW oordelen echter dat hen hier geen enkele fout kan
verweten worden. Het is nu aan de rechter om de zaak te beoordelen.
De
beslissing van de rechter!
Wat betreft
de inbreuk op de "algemene zorgvuldigheidsnorm" stelt de rechter dat deze
geschonden wordt indien men zich anders gaat gedragen dan een normaal en
zorgvuldig mens zou doen in dezelfde omstandigheden. Er moet hier nagegaan
worden of een andere onthaalmoeder geplaatst in dezelfde omstandigheden, ook zo
zou hebben gehandeld als de onthaalmoeder in deze zaak deed. De rechter beslist
dat de onthaalmoeder hier inderdaad fouten heeft gemaakt en dat zij bepaalde
maatregelen had kunnen treffen om dit ongeval te voorkomen. Zo had zij volgens
de rechter baby Leen kunnen vastmaken in de maxi-cosi zodat zij er niet zou
uitvallen, of had ze gewoon de maxi-cosi kunnen meenemen naar de keuken waar ze
was naartoe gegaan. De rechter stelt dat een andere persoon in deze
omstandigheden de slechte gevolgen van een dergelijk gebeuren zou hebben kunnen
voorzien en dit alles zou hebben voorkomen door de gepaste
veiligheidsmaatregelen te treffen.
De rechter
besluit hier dan ook dat de onthaalmoeder effectief de algemene zorgvuldigheidsnorm
geschonden heeft en zij aldus aansprakelijk is voor de schade die baby Leen
heeft opgelopen!
Verder moet
de rechter zich hier ook nog uitspreken over de eventuele aansprakelijkheid van
het OCMW welke de aanstellers zijn van de onthaalmoeder. Daar de fout van de
onthaalmoeder werd gemaakt tijdens haar aanstelling door het OCMW en tijdens
het uitvoeren van haar werkzaamheden, meent de rechter dat hier inderdaad ook
het OCMW aansprakelijk moet geacht worden op basis van artikel 1384, lid 3 BW (zie
hierboven).
Verder
worden in deze zaak deskundigen aangesteld om de schade van baby Leen te
bepalen en daarna aan de aansprakelijke partijen een schadevergoeding op te
leggen.
Besluit
In deze zaak wordt dus de onthaalmoeder aansprakelijk gesteld voor de schade die de baby opliep. Laten we hier echter wel opmerken dat in de praktijk steeds alle juiste feiten en omstandigheden moeten nagegaan worden. De rechter zal hierover dan ook op een soevereine manier oordelen. Maar een klein detail kan soms een heel ander licht werpen op de zaak!
Solange Tastenoye