Beperkt erfrecht voor wettelijk samenwonenden!

Juridisch advies

< Vorige	Archief	Volgende >

In een eerdere bijdrage hadden wij het reeds over een nieuwe wetsregel waarbij aan de wettelijk samenwonenden voortaan een beperkt erfrecht wordt toegekend. Er liepen hieromtrent heel wat vragen binnen bij onze juridische dienst. Zo stelden vele lezers zich de vraag wat nu eigenlijk het verschil is tussen het erfrecht van deze wettelijk samenwonenden en de gehuwden? Wij proberen deze verschilpunten hier even op een rijtje te zetten.

Het doel van dit beperkt erfrecht voor samenwonenden

Sinds de wet van 28 maart 2007 krijgen de wettelijk samenwonenden een beperkt erfrecht hetgeen bestaat uit het vruchtgebruik van het onroerend goed dat het gezin als gemeenschappelijke verblijfplaats diende, alsook de huisraad die aldaar aanwezig was.
Vóór het totstandkomen van deze nieuwe bepaling, was het zo dat indien samenwonende partners elkaar wensten te bevoordelen aangaande dit onroerend goed, zij hiertoe een testament moesten opmaken ofwel moesten zij zich beroepen op een beding van aanwas of een tontine (dit zijn specifieke bedingen waarbij de partners elkaar kunnen bevoordelen). Daarnaast was het ook mogelijk dat bij de samenwonenden, vanaf het ogenblik dat één van hen kwam te overlijden, de overlevende het risico liep om onmiddellijk uit deze woning te worden gezet door de erfgenamen van de overleden samenwonende.

Hieraan kwam dus een einde door het totstandkomen van deze nieuwe wetsbepaling.

Deze wet voorziet dit beperkt erfrecht alleen voor de wettelijk samenwonenden en voor zolang deze wettelijke samenwoning ook effectief duurt. Deze wettelijke samenwoning kan een einde nemen door het huwelijk van één van de samenwonenden, of door het feit dat een einde wordt gemaakt aan de wettelijke samenwoning door één of door beide samenwoners.

Hoelang de wettelijke samenwerking reeds duurt, heeft geen belang voor de toepassing van de nieuwe wetsbepaling.

Verschilpunten met het erfrecht van de langstlevende echtgenoot

Zoals dus werd aangehaald wordt het vruchtgebruik van de woning die de wettelijke samenwoners dienst deed als gemeenschappelijke verblijfplaats toegestaan aan de overlevende wettelijk samenwonende. Dit erfrecht blijft gelden ongeacht de erfgenamen die samen met de overlevende wettelijk samenwonende tot de erfenis worden geroepen.

Concreet houdt dit in dat het beperkte erfrecht van de overlevende wettelijk samenwonende beperkter is dan het erfrecht waarover de langstlevende echtgenoot (LLE) beschikt.

Zo krijgt de LLE het vruchtgebruik van de gehele nalatenschap indien hij tot de erfenis komt met afstammelingen. Laat de overledene andere erfgenamen na dan krijgt de LLE de volle eigendom van het deel van de gemeenschappelijke goederen van de overledene en het vruchtgebruik van de eigen goederen van de overledene. Laat de eerststervende echtgenoot geen enkele erfgenaam na, dan zal de LLE de volle eigendom verkrijgen van de gehele nalatenschap van de overledene.

Wel is het zo dat zij die de naakte eigendom verkrijgen (in het geval dus van de wettelijk samenwonenden), kunnen eisen dat er een boedelbeschrijving wordt opgemaakt van de aanwezige huisraad en een staat van de woning die hier dienst deed als gemeenschappelijke verblijfplaats. Verder kunnen deze naakte eigenaars hier ook de omzetting van het vruchtgebruik vragen.

De reserve

Een LLE heeft volgens ons erfrecht steeds recht op een "reserve". De LLE is dus een "reservataire erfgenaam" en deze reserve kan hem niet ontnomen worden. Deze reserve bedraagt ten minste het vruchtgebruik van de gezinswoning en van de huisraad die er zich in bevindt.

Het beperkt erfrecht van de wettelijk samenwonende daarentegen is geen reserve.

Dit houdt in dat de reserve van de LLE niet kan ontnomen worden, maar bij de wettelijke samenwonende is het wel mogelijk om hem bij testament dit beperkt erfrecht te ontnemen!

Vrijdag 25 December 2009